- BIG to prywatne rejestry wiarygodności płatniczej działające na podstawie ustawy z 09/04/2010 r., ujawniające zaległości oraz płatności terminowe.
- Warunki dopisania: konsument ≥ 200 zł, przedsiębiorca ≥ 500 zł, opóźnienie ≥ 30 dni, uprzednie wezwanie z ostrzeżeniem i upływem co najmniej miesiąca (art. 14, 15).
- Po spłacie: wierzyciel zgłasza aktualizację/wykreślenie w 14 dni (art. 18), a BIG aktualizuje dane do 7 dni (art. 21 ust. 2); przy sprzeciwie ujawnianie wstrzymane do 30 dni, wyjątkowo do 45 dni (art. 21a ust. 3–4).
- Twój ruch: pobierz bezpłatnie „Informację ustawową” i „Rejestr zapytań” raz na 6 miesięcy w każdym BIG (art. 22b ust. 3, art. 27 ust. 5) i włącz alerty.
Jeden nieopłacony rachunek potrafi zablokować leasing, raty i kontrakty B2B; BIG, czyli Biura Informacji Gospodarczej, gromadzą legalnie dane o rzetelności płatniczej, by ocenić wiarygodność osób i firm. Ustawa z 09/04/2010 r. określa progi: 200 zł dla konsumenta i 500 zł dla przedsiębiorcy, po ≥ 30 dniach opóźnienia i miesiącu od ostrzeżenia. Z tego przewodnika dowiesz się, jak sprawdzić się w BIG, jak usuwać wpisy po spłacie i jak budować pozytywną reputację.
- BIG: Twój finansowy cień – czym jest i kto go kontroluje?
- Twoje prawa i obowiązki w BIG – podstawa prawna bez skrótów
- Źródła danych w BIG i różnice wobec BIK
- Kto i kiedy dopisuje dłużnika do BIG; kiedy wpis jest niedopuszczalny
- Jak sprawdzić siebie lub firmę w BIG – krok po kroku i rodzaje raportów
- Konsekwencje wpisu w BIG dla kredytów, abonamentów i współpracy B2B
- Usunięcie lub aktualizacja wpisu w BIG – terminy, tryby i automatyczne wykreślenie
- Koszty usług, bezpłatna informacja ustawowa i alerty antywyłudzeniowe
- Strategia zarządzania reputacją w BIG – instrukcja działania
BIG: Twój finansowy cień – czym jest i kto go kontroluje?
BIG to prywatne biuro, które przyjmuje, przechowuje i ujawnia informacje gospodarcze o wiarygodności płatniczej, zgodnie z ustawą z 09/04/2010 r. W Polsce działają cztery biura wpisane w wykaz ministerialny: BIG InfoMonitor S.A., Krajowy Rejestr Długów BIG S.A. (KRD), ERIF BIG S.A., Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej S.A. (KBIG). Każde prowadzi odrębny rejestr i udostępnia raporty zgodnie z regulaminem. Raporty BIG są używane przez banki, leasingodawców, telekomy, najemców i kontrahentów B2B przy weryfikacji ryzyka. Przykład: faktura na 230 zł zaległa o ≥ 30 dni po uprzednim ostrzeżeniu spełnia warunki przekazania do BIG. Brak wpisu w jednym biurze nie przesądza o braku wpisu w innym, dlatego kontroluj siebie we wszystkich czterech bazach.
Twoje prawa i obowiązki w BIG – podstawa prawna bez skrótów
Najważniejsze przepisy: art. 14 (warunki przekazania danych o konsumencie), art. 15 (warunki dla przedsiębiorcy), art. 16 (gdy istnieje tytuł wykonawczy), art. 18 (obowiązki wierzyciela po spłacie – 14 dni na zgłoszenie do BIG), art. 21 ust. 2 (aktualizacja przez BIG do 7 dni od wniosku wierzyciela), art. 21a (sprzeciw dłużnika i wstrzymanie ujawniania do 30 dni, wyjątkowo do 45 dni), art. 22b (dostęp do własnych danych, bezpłatnie raz na 6 miesięcy), art. 27 (rejestr zapytań, przechowywanie 12 miesięcy). Zgody na sprawdzenie udzielaj wąsko: cel, zakres, okres. Zbyt szerokie upoważnienie zwiększa ekspozycję na niekorzystne decyzje handlowe.
Źródła danych w BIG i różnice wobec BIK
Źródłem danych w BIG są wierzyciele: przedsiębiorcy, instytucje publiczne, operatorzy, JST, firmy pożyczkowe – po zawarciu umowy z biurem lub na podstawie przepisów szczególnych. Rejestr przechowuje zarówno negatywne (zaległości), jak i pozytywne (płatności terminowe) informacje. BIK to system sektora bankowego oparty o Prawo bankowe; gromadzi historię kredytową z banków/SKOK-ów i części firm pożyczkowych. Krótko: BIG = rynek pozabankowy i administracyjny, BIK = kredyty i limity bankowe. Stąd różnice w skutkach: „czyste” BIK nie rekompensuje zaległości pozabankowej w BIG przy decyzji o leasingu czy abonamencie; odwrotnie, wpis pozytywny w BIG pomaga w relacjach handlowych.
Kto i kiedy dopisuje dłużnika do BIG; kiedy wpis jest niedopuszczalny
Wierzyciel przekazuje dane do BIG, gdy spełnione są warunki ustawowe. Konsument: ≥ 200 zł, opóźnienie ≥ 30 dni, uprzednie wezwanie zawierające ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych oraz wskazanie biura i upływ co najmniej miesiąca od wysłania wezwania (art. 14). Przedsiębiorca: ≥ 500 zł, pozostałe warunki analogiczne (art. 15). Dodatkowo art. 16 umożliwia wpis przy tytule wykonawczym. Wpis niedopuszczalny, gdy wierzytelność jest sporna, niewymagalna lub pakiet danych nie spełnia wymogów. Organy publiczne i niektóre instytucje przekazują informacje wprost z mocy ustawy. Gdy kwestionujesz dług, złóż sprzeciw do wierzyciela i wniosek do BIG o wstrzymanie ujawniania (art. 21a).
| Obszar | BIG (informacje gospodarcze) | BIK (historia kredytowa) |
|---|---|---|
| Zakres danych | Faktury, rachunki, opłaty publiczne, pozytywne płatności | Kredyty, limity, raty, opóźnienia bankowe/SKOK |
| Kto raportuje | Wierzyciele niebankowi, JST, podmioty publiczne | Banki, SKOK-i, część firm pożyczkowych |
| Warunki wpisu | ≥ 200/500 zł, ≥ 30 dni, wezwanie + miesiąc | Brak progów – fakty kredytowe |
| Darmowe sprawdzenie | Raz na 6 mies. Raport o Sobie i Rejestr Zapytań | Zasady i produkty BIK (odrębne) |
| Decyzje | Leasing, abonament, najem, limity kupieckie | Kredyty i warunki finansowania |
Jak sprawdzić siebie lub firmę w BIG – krok po kroku i rodzaje raportów
Procedura dla osoby fizycznej i przedsiębiorcy: 1) rejestracja w każdym BIG, 2) weryfikacja tożsamości (e-dowód/profil zaufany/przelew weryfikacyjny), 3) złożenie wniosku o Raport o Sobie (art. 22b) i Raport z Rejestru Zapytań (art. 27), 4) pobranie PDF i archiwizacja. Raport o sobie i informacja z rejestru zapytań są bezpłatne raz na 6 miesięcy w każdym biurze. Dla firm dostępne są: raporty o kontrahentach, monitoring i alerty o zapytaniach. Każde ujawnienie danych odnotowuje rejestr zapytań z retencją 12 miesięcy. W przypadku rozbieżności przygotuj sprzeciw do wierzyciela i zawiadomienie do BIG (art. 21a).
Konsekwencje wpisu w BIG dla kredytów, abonamentów i współpracy B2B
Negatywny wpis obniża wiarygodność płatniczą. Skutki: zaostrzenie warunków lub odmowa w leasingu, abonamencie, zakupach ratalnych, najmie, kredycie kupieckim. Przykład konsumencki: zaległa opłata za siłownię 290 zł ujawniona w BIG – sklep RTV odrzuca raty 3 500 zł. Przykład B2B: JDG z wpisem 600 zł od telekomu traci kontrakt 20 000 zł po weryfikacji w KRD. Banki opierają decyzje na BIK, lecz sprawdzają również BIG, łącząc oba źródła w procesach przeciwdziałania nadużyciom i ocenie stabilności płatniczej.
Usunięcie lub aktualizacja wpisu w BIG – terminy, tryby i automatyczne wykreślenie
Po spłacie wierzyciel przekazuje do BIG informację o wywiązaniu się w 14 dni (art. 18). BIG aktualizuje dane do 7 dni od otrzymania wniosku (art. 21 ust. 2). W razie sprzeciwu biuro wstrzymuje ujawnianie informacji do 30 dni, w sprawach złożonych do 45 dni (art. 21a ust. 3–4). Usuwanie informacji następuje również w przypadkach wymienionych w rozdziale dotyczącym przechowywania danych (m.in. upływ maksymalnych okresów przechowywania, rozwiązanie umowy, stwierdzenie nieistnienia zobowiązania). Dokumentuj spłatę i korespondencję – to podstawa do egzekwowania terminów ustawowych.
Jak usunąć wpis po spłacie – krok po kroku
- D0: spłać zobowiązanie i zachowaj dowód (PDF przelewu, ugoda, postanowienie).
- D0–D+3: wyślij do wierzyciela wezwanie do zgłoszenia aktualizacji do BIG, dołącz dowody (art. 18).
- D+14: termin dla wierzyciela na zgłoszenie do BIG w 14 dni (art. 18).
- D+21: pobierz Raport o Sobie; jeśli wpis widnieje – złóż reklamację do biura i przypomnienie do wierzyciela (art. 21, 21a).
- Brak reakcji: złóż skargę do organu nadzorującego biura informacji gospodarczej.
Koszty usług, bezpłatna informacja ustawowa i alerty antywyłudzeniowe
Raport o Sobie i informacja z Rejestru Zapytań są bezpłatne raz na 6 miesięcy w każdym BIG (art. 22b ust. 3, art. 27 ust. 5). Raporty o kontrahentach, monitoring i alerty są usługami płatnymi zgodnie z cennikami poszczególnych biur. Alerty informują SMS/e-mail o zapytaniach lub zmianach Twoich danych w rejestrze, co przyspiesza reakcję na próby wyłudzeń. W panelach biznesowych dostępne są także pakiety monitoringu kontrahentów i raporty zbiorcze.
Strategia zarządzania reputacją w BIG – instrukcja działania
Proaktywnie buduj historię: negocjuj raportowanie terminowych płatności do BIG przy długich umowach B2B. Zarządzaj zgodami: udzielaj upoważnień celowo z okresem obowiązywania i zakresem danych. Reaguj na incydenty: przy podejrzeniu wyłudzenia – zastrzeż dokument, uruchom alerty we wszystkich BIG, złóż sprzeciw i wniosek o wstrzymanie ujawniania (art. 21a). Używaj raportu jako argumentu: czysty raport wzmacnia Twoją pozycję przy negocjacji terminów płatności, limitów i kaucji. Dbaj o doręczenia: aktualny adres w umowach i ePUAP ogranicza ryzyko „cichych” wezwań i późniejszych wpisów.
✅ Checklista: Twoja tarcza ochronna w BIG
- ✅ Załóż konta w czterech BIG i pobieraj bezpłatnie Raport o Sobie oraz Rejestr Zapytań co 6 miesięcy.
- ✅ Włącz alerty wszędzie, gdzie to dostępne; archiwizuj powiadomienia jako dowód.
- ✅ Po spłacie wyślij do wierzyciela pismo z wezwaniem do aktualizacji w 14 dni i załącz dowód spłaty.
- ✅ Gdy wpis jest sporny, złóż sprzeciw i wniosek do BIG o wstrzymanie ujawniania na czas weryfikacji (art. 21a).
FAQ – najczęściej zadawane pytania
W 14 dni od powzięcia informacji wierzyciel zgłasza do BIG (art. 18), a biuro aktualizuje dane do 7 dni (art. 21 ust. 2).
Konsument ≥ 200 zł, przedsiębiorca ≥ 500 zł, opóźnienie ≥ 30 dni oraz wezwanie z ostrzeżeniem i upływem miesiąca (art. 14, 15).
Nie. BIK zbiera historię kredytową bankową, a BIG ujawnia dane o rzetelności płatniczej w obrocie gospodarczym i administracyjnym.
Tak. Raz na 6 miesięcy w każdym biurze pobierzesz Raport o Sobie i informację z Rejestru Zapytań (art. 22b ust. 3, art. 27 ust. 5).
Nie. Sprawdzenie wymaga podstawy prawnej lub zgody osoby; w rekrutacji stosuje się ograniczone cele i okres upoważnienia.
Złóż sprzeciw do wierzyciela z dowodami i wniosek do BIG o wstrzymanie ujawniania; biuro wstrzymuje do 30 dni, wyjątkowo do 45 dni (art. 21a).
Tak, jednostki publiczne przekazują informacje na podstawie ustawy po spełnieniu warunków formalnych i doręczeniowych.
Źródła
- Ministerstwo Rozwoju i Technologii – wykaz biur informacji gospodarczej (BIG InfoMonitor, KRD, ERIF, KBIG), dostęp: 14/10/2025 r., https://www.gov.pl/web/rozwoj/wykaz-biur-wykonujacych-dzialalnosc-gospodarcza
- Ustawa z 09/04/2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (t.j. Dz.U. 2025 poz. 85) – m.in. art. 14, 15, 16, 18, 21, 21a, 22b, 27, dostęp: 14/10/2025 r., ISAP
- BIG InfoMonitor – centrum pomocy i zasady raportów/aktualizacji, dostęp: 14/10/2025 r., https://www.big.pl/centrum-pomocy/temat-pomocy
- ERIF BIG S.A. – informacje dla konsumentów i firm, dostęp: 14/10/2025 r., https://erif.pl
- KRD BIG S.A. – usługi i raporty, dostęp: 14/10/2025 r., https://krd.pl
- Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej S.A. – portal, dostęp: 14/10/2025 r., https://portal.kbig.pl
Aktualizacja artykułu: 14 października 2025 r.
Autor: Jacek Grudniewski
Ekspert ds. produktów finansowych i pasjonat rynku nieruchomości
Kontakt za pośrednictwem LinkedIn:
https://www.linkedin.com/in/jacekgrudniewski/
Niniejszy artykuł ma wyłącznie charakter informacyjny i nie jest poradą finansową, prawną ani rekomendacją inwestycyjną. Decyzje podejmujesz na własne ryzyko; treści nie uwzględniają Twojej indywidualnej sytuacji. Zawsze skonsultuj się z licencjonowanym specjalistą. Artykuł może zawierać linki afiliacyjne, które wspierają rozwój strony bez dodatkowych kosztów dla Ciebie.
